FPT Edu ResFes 2022: Thầy cô gợi ý cách giải đề, khai phá ý tưởng cho đề tài NCKH

FPT Edu ResFes 2022 lấy chủ đề là “Research sparks new vitality - Nghiên cứu khoa học khơi nguồn sức sống mới”. Đây là một chủ đề mở với khả năng khơi gợi sức sáng tạo, song cũng khiến nhiều HSSV không khỏi bối rối, nhất là với những bạn chưa có kinh nghiệm NCKH. "Đọc hiểu" được tâm tư đó, thầy cô FPT Edu đã đưa ra nhiều gợi ý "giải đề" giá trị, trang bị hành trang để các thí sinh sẵn sàng cho cuộc thi năm nay.

Vòng đăng ký cuộc thi FPT Edu ResFes 2022 sẽ đóng lại vào 24h ngày 6/7/2022. HSSV FPT Edu đăng ký tham gia cuộc thi tại: https://bit.ly/ResFes2022

"Khơi nguồn sức sống mới chính là khơi nguồn sáng tạo trong thời đại mới"

Đó là gợi ý được đưa ra bởi thầy Nguyễn Hồng Chí (Chủ nhiệm bộ môn Tiếng Anh, ĐH FPT Cần Thơ). Theo thầy Chí, "bối cảnh hiện nay đó là sống và cùng phòng chống dịch bệnh, các trường đại học và giảng viên chủ động tìm cách thích ứng, vừa học offline vừa kết hợp online và các hình thức blended learning... Điều này đòi hỏi giảng viên phải năng động mở rộng hình thức và phương pháp giảng dạy trên các phương tiện hỗ trợ khác nhau. Sự mở rộng hình thức học tập phi truyền thống này có thể trở thành xu thế giảng dạy đại học trong tương lai gần. Sinh viên phải nâng cao ý thức học tập và chủ động tìm cách học phù hợp. Từ bối cảnh này, nhận thức về giảng viên "tốt" hay người học "hiệu quả" bắt đầu thay đổi. Đây là thời điểm các nhà khoa học giáo dục và sinh viên nên nghiên cứu về sự thay đổi này để rút ra những kết luận xác đáng nâng cao hiệu quả giảng dạy và trải nghiệm học tập, góp phần hiểu biết cho các nhà hoạch định chính sách.

Ngoài ra, kiến thức và kỹ năng ngôn ngữ có thể tạo tiền đề tốt đẹp cho sinh viên tìm hiểu về sự khác biệt trong khả năng hấp thu ngôn ngữ giữa các sinh viên học tiếng Anh, Hàn, Trung và Nhật tại ĐH FPT. Nghiên cứu so sánh đối chiếu trong hấp thu ngôn ngữ giúp mở rộng hiểu biết về năng lực quốc tế hóa việc giảng dạy của trường đại học, tăng cường sự hiểu biết về sự khác biệt trong khả năng hấp thu ngữ âm, ngữ nghĩa và ngữ pháp giữa các ngôn ngữ. Dĩ nhiên, sinh viên phải thảo luận chủ đề với mentors, chọn một lĩnh vực rất nhỏ và có khả năng thực thi. Tổng hợp nhiều lĩnh vực trong nhiều nghiên cứu khác nhau sẽ giúp các nhà khoa học và hoạch định chính sách phát triển ngôn ngữ có cách nhìn tổng thể và toàn diện hơn".

Cũng theo thầy Chí, sự hiểu biết và kiến thức từ các môn học liên quan đến văn hóa trong chương trình học tại ĐH FPT cũng giúp SV xác định được đề tài liên quan đến văn hóa-cuộc sống. Ý nghĩa của phạm trù văn hóa chỉ được trải nghiệm thông qua cuộc sống. "Sinh viên hãy lựa chọn các chủ đề gần gũi nhất trong cuộc sống của các em và những người xung quanh để tìm hiểu dưới khía cạnh khoa học. Trải nghiệm này tác động như thế nào đến phương thức học tập của sinh viên? Trải nghiệm này có ý nghĩa gì đối với người học ngoại ngữ? Đây có lẽ là lĩnh vực thú vị.

Các lĩnh vực nêu trên cũng áp dụng đối với bậc phổ thông. Các em học sinh chỉ cần đổi bối cảnh và địa bàn nghiên cứu. Đề tài của HSSV đừng thiên về hướng quá vĩ mô, nhưng cũng cần thể hiện sự hiểu biết xã hội một cách xác đáng và phù hợp với trọng tâm nghiên cứu của đề tài.

Nói tóm lại, khơi nguồn sức sống mới chính là khơi nguồn sáng tạo trong thời đại mới - thời đại hội nhập sâu của Việt Nam vào thị trường thế giới luôn biến động và thay đổi.

Để thực hiện được những đề tài NCKH như vậy, HSSV cần có khả năng làm việc nhóm tốt, siêng năng và duy trì được mức làm việc hiệu quả. Mỗi bạn sẽ có sự sáng tạo riêng, vì vậy các nhóm cần học cách điều hòa sự khác biệt và tôn trọng ý kiến cá nhân của thành viên và mentors.

Các em phải đọc, đọc và đọc. Đọc 10 viết 1, đó là quy tắc. Tuyệt đối không được sao chép tài liệu đã xuất bản để tránh đạo văn. Vì vậy, HSSV hãy suy nghĩ về đề tài mình đang thực hiện với câu hỏi: "Nhóm mình muốn tranh luận gì trong đề tài này?".

Đừng sợ mình tranh luận sai, mà hãy tranh luận (argue) và tìm cách chứng minh tranh luận. Cách làm như thế này: Các em hãy đọc thật nhiều các tài liệu khoa học trong lĩnh vực mình nghiên cứu để tạo hiểu biết cơ bản về lĩnh vực đó. Sau đó, đặt hiểu biết ấy vào bối cảnh mình muốn nghiên cứu. Hãy học cách tạm thời quên hết những gì người khác đã xuất bản. Lấy sự hiểu biết của mình và bối cảnh để xây dựng tranh luận. Tìm cách chứng minh tranh luận. Cách chứng minh tranh luận sẽ giúp các em định hình được phương pháp nghiên cứu và lấy số liệu.

Ở mức độ nghiên cứu bậc cử nhân và phổ thông trung học, HSSV không cần đọc và trích dẫn quá nhiều tài liệu tham khảo. Nếu không, các em sẽ dễ bị sa đà vào việc lặp lại những gì người khác đã phát biểu. Con số đọc bao nhiêu tài liệu rất khó xác định. Nhưng nếu các em đọc đúng tác phẩm của các nhà khoa học hàng đầu trong ngành/lĩnh vực thì con số này sẽ không cao. Có lẽ 12-18 tài liệu là phù hợp. Trên 20 tác phẩm sẽ khiến các em loạng choạng trong việc thiết lập tranh luận và cần nhiều thời gian để mở rộng nghiên cứu. Điều này không cần thiết cho cuộc thi này.

Nếu đề tài các em không được chọn vì sự cạnh tranh của cuộc thi, các em có thể buồn, buồn 5 phút thôi nhé! Các em cùng với mentors tìm cách cải thiện nghiên cứu dưới sự góp ý của Hội đồng phản biện. Sau đó, nhóm hãy cho ra đời tác phẩm nghiên cứu khoa học tốt hơn cho cuộc thi khác hay xuất bản với một tạp chí khoa học được công nhận. ĐH FPT và FSchool cũng như thầy cô không bao giờ bỏ rơi những người thất bại. Làm khoa học luôn có những thất bại nhất định. Chúng tôi luôn biến thất bại thành những thành công. Chỉ có người thất bại sẽ tiếp tục thất bại nếu họ bỏ rơi ước vọng của họ!

Chúc các em HSSV yêu quý có được câu trả lời một cách khoa học cho các câu hỏi trăn trở về cuộc sống của chính cuộc sống các em! Làm khoa học thật là vui!".

"Đề tài nghiên cứu nên mang tính thực tế và có tính ứng dụng cao, có thể áp dụng ngay vào trong việc dạy và học"

Theo cô Nguyễn Thị Quỳnh Hoa (Chủ nhiệm bộ môn Tiếng Anh, ĐH FPT Hà Nội), “HSSV nên hướng đến những đề tài nghiên cứu mang tính thực tế và có tính ứng dụng cao, có thể áp dụng ngay vào trong việc dạy và học để nâng cao hiệu quả học tiếng Anh, làm cho việc dạy và học trở nên hứng thú hơn. 

HSSV có thể nghiên cứu về Gamification, Facebook - an official learning tool, hay hình thức học theo student-paced mode vs. instructor - paced mode. Hoặc SV có thể dùng quan sát của mình qua các giờ giảng của GV, xem GV áp dụng cách dạy nào các em thấy hiệu quả và nghiên cứu về phương pháp dạy đó”.

"Chọn những đề tài NCKH mang tinh thần đổi mới sáng tạo, có khả năng ứng dụng thực tiễn cao"

Gợi ý "giải đề" từ thầy Võ Minh Sang (Chủ nhiệm bộ môn Bussiness, ĐH FPT Cần Thơ) đó là các đội thi FPT Edu ResFes 2022 hãy hướng đến những đề tài NCKH mang tinh thần đổi mới sáng tạo, có khả năng ứng dụng thực tiễn cao, ví dụ:
- Đề tài nghiên cứu hướng đến hàng hóa/dịch vụ tốt cho sức khỏe, đặc biệt với sản phẩm sạch, hữu cơ
- Đề tài nghiên cứu hướng đến số hóa, tiêu dùng thông minh /sử dụng dịch vụ, cho phép tùy biến/ cá nhân hóa trong đáp ứng nhu cầu khách hàng
- Đề tài khởi sự kinh doanh hướng đến các ý tưởng tạo ra/mang đến giá trị bền vững, ví dụ: thực phẩm sạch, tiêu dùng ít sử dụng nguyên liệu, năng lượng tự nhiên...

“Để thực hiện được những đề tài NCKH như vậy thì đòi hỏi HSSV phải đáp ứng được một số yêu cầu như: Có năng lực quan sát/ nghiên cứu, sáng tạo để tìm ra được những ý tưởng kinh doanh độc đáo, đột phát; năng lực hiện thực hóa ý tưởng được triển khai, vận hành trên nền tảng số”, thầy Sang cho biết.

Một số đề tài NCKH thú vị, phù hợp với chủ đề cuộc thi năm nay mà thầy Sang gợi ý như: Ý tưởng phát triển xe gắn máy bơi (có thể chạy được (bơi) an toàn khi đường bị ngập), Mì/bún/phở ăn liền tùy chỉnh theo khẩu vị mỗi khách hàng (Có thể đáp ứng được khẩu vị khác nhau: chua/ cay/ mặn/ vị khác nhau...).

"Chọn đề tài NCKH góp phần làm thay đổi "cuộc sống" trong lĩnh vực của mình hoặc liên ngành"

“FPT Edu ResFes năm nay lựa chọn một chủ đề rất hay đó là "Research sparks new vitality - NCKH khơi nguồn sức sống mới". Cái hay ở đây là HSSV tham gia cuộc thi sẽ được thỏa sức chọn lựa cho mình một đề tài NCKH giống như là một "nhân tố" giải cứu sự "bế tắc" và "trì trệ", đem lại sức sống mới cho một hay nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội như: kinh tế, y tế, văn hóa, giáo dục, công nghệ...

Nhất là trong bối cảnh hậu đại dịch COVID-19, chiến tranh, nạn đói, suy thoái kinh tế, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường... gây ảnh hưởng không nhỏ đến thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng như hiện nay, những sự thay đổi mang tính "đột phá" và mang lại "sức sống mới" này càng được chú trọng. Tùy theo từng Tiểu ban, các đội thi FPT Edu ResFes đều có thể chọn cho mình 1 đề tài NCKH góp phần làm thay đổi "cuộc sống" trong lĩnh vực của mình hoặc liên ngành.

Một số từ khóa mà các bạn HSSV có thể tham khảo: Sustainable, Environment, Digital transformation, Metaverse, Blockchain and NFT, E-learning, STEAM, AI, AR-VR, Creative/ culture Industry, Postmodern and anthropology, Digital/ Postdigital industry, IMC, Digital Marketing...”, thầy Nguyễn Đức Sơn (Chủ nhiệm bộ môn Thiết kế đồ họa, Greenwich Việt Nam, cơ sở TP HCM) chia sẻ.

"NCKH đúng nghĩa là phải giải quyết được các vấn đề thực tiễn trong cuộc sống"

“NCKH đúng nghĩa là phải giải quyết được các vấn đề thực tiễn trong cuộc sống. Vì vậy, để tìm kiếm một chủ đề nghiên cứu có ý nghĩa, HSSV nên tự hỏi: Có vấn đề gì còn đang thiếu một giải pháp, hoặc chưa có giải pháp tối ưu? Các bạn có thể nhìn vào chính những vấn đề mà mình đang gặp phải, vì những điều gần gũi trong đời sống hàng ngày cũng có thể trở thành nguồn cảm hứng cho một chủ đề nghiên cứu khiến bạn cảm thấy hào hứng. Sự hào hứng và nỗ lực theo đuổi đến cùng là những yếu tố quan trọng giúp các bạn có thể hoàn thành tốt đề tài NCKH của mình”, cô Trần Vi Anh (GV Business, ĐH FPT Hà Nội) chia sẻ.

"Chú trọng vào những đề tài có thể triển khai trong thực tế, góp phần cải thiện được các vấn đề xã hội"

"Với một chủ đề giàu sức gợi như FPT Edu ResFes năm nay, HSSV có thể thỏa sức tìm tòi, khám phá và hiện thực hóa những ý tưởng khoa học sáng tạo của mình. Tuy nhiên, độ "mở" của đề bài có thể sẽ gây khó khăn cho một số thí sinh trong việc lựa chọn đề tài NCKH phù hợp nhất.

Một gợi ý cho những bạn còn đang phân vân giữa những lựa chọn, đó là NCKH luôn chứa đựng và tìm ra cái mới. Vậy nên trong nỗ lực tìm kiếm 1 đề tài NCKH "khơi nguồn sức sống mới", các bạn nên chú trọng vào những đề tài có thể triển khai trong thực tế, góp phần cải thiện được các vấn đề xã hội, nhất là những "bài toán" bức bối trong giai đoạn hậu Covid-19 như: Cải tiến hoặc ứng dụng công nghệ trong việc tăng năng suất, kiểm soát sự thay đổi...

Một số từ khóa mà HSSV có thể tham khảo như: Nlockchain, AI trong nông nghiệp, quản lý chuỗi cung ứng...", thầy Quách Luyl Đa (GV IT, ĐH FPT Cần Thơ) cho biết.

"Những vấn đề SV đang thực sự quan tâm đều có thể trở thành đề tài nghiên cứu"

TS. Vũ Việt Nga (GV Truyền thông đa phương tiện, ĐH FPT Hà Nội) cho biết HSSV có thể tìm thấy đề tài NCKH từ rất nhiều nguồn, có thể là từ những vấn đề xung quanh các bạn, ví dụ như:
- Các câu lạc bộ của FPT Edu có thật cần thiết và hiệu quả không, liệu tất cả sinh viên có thích và cảm thấy gắn kết với trường hơn qua hoạt động của các câu lạc bộ không, có nhiều bạn chỉ tập trung hoc, học rất giỏi và không tham gia câu lạc bộ nào có phải là dị loại hay có thể là ví dụ tốt...
- Phương pháp kiến tạo xã hội có thật sự mang lại lợi tích tốt cho sinh viên không?
- Làm sao để vừa học lại vừa đi làm mà vẫn hiệu quả?
- Những vấn đề sinh viên đang thực sự quan tâm hiện nay là gì: giảm stress, học vui, có việc làm thêm thu nhập mà không ảnh hưởng nhiều đến việc học, ra trường xin được việc "ngon"...

Cô Nga cũng đưa ra một số chủ đề đang được quan tâm cho các đội thi Tiểu ban Truyền thông đa phương tiện, bao gồm: Truyền thông về giới và bình đẳng giới, Chuyển đổi số và vai trò của truyền thông, Social media, privacy and organisation, Social interaction across media, The impact of technology on communication, Medium role in interpersonal communication, Vietnamese language in communication and marketing campaign...

"Hiểu về bối cảnh toàn cầu sẽ giúp HSSV có cái nhìn tổng quan vấn đề mà mình nghiên cứu"

Theo cô Phạm Kim Chi (GV Tiếng Anh, ĐH FPT Cần Thơ), đề tài nghiên cứu thực ra không ở đâu xa, HSSV hãy suy nghĩ về những vấn đề xoay quanh cuộc sống cũng như môi trường học tập, sau đó tìm hướng giải quyết hoặc cải tiến các vấn đề đó một cách tốt hơn, tạo ra những đóng góp và cái mới trong NCKH.

"Hiểu về bối cảnh toàn cầu sẽ giúp các bạn có cái nhìn tổng quan vấn đề mà mình nghiên cứu. Những cơ sở lý thuyết nền tảng vững chắc sẽ giúp các bạn hiểu sâu về vấn đề cũng như tìm ra phương pháp nghiên cứu thích hợp cho mình. Kết hợp với với sự chăm chỉ, đầu tư và nỗ lực hết sức mình, các bạn sẽ có được một kết quả tốt.

Thời điểm này, bối cảnh xã hội nói chung, giáo dục nói riêng hậu Covid 19 rất đáng được quan tâm. Nhiều đề tài có thể đã “cũ” nhưng HSSV có thể tìm cách “khơi nguồn sức sống mới” hoặc làm “mới” nó bằng những cách khác nhau.

Một số từ khóa mà các bạn có thể tham khảo để làm mới cho đề tài ví dụ như: social interaction, online learning, technology in education, synchronous and asynchronous communication, post Covid 19 in education, challenges and opportunities, online and offline learning...", cô Chi chia sẻ.

Vòng đăng ký cuộc thi FPT Edu ResFes 2022 sẽ đóng lại vào 24h ngày 6/7/2022. HSSV FPT Edu đăng ký tham gia cuộc thi tại: https://bit.ly/ResFes2022

Linh Phương

Tổ chức Giáo dục FPT - fpt.edu.vn