GV - Nghiên cứu viên Nguyễn Gia Trí: "Ý tưởng NCKH đúng đắn chắc chắn thành công"

Đó là thông điệp mà thầy Nguyễn Gia Trí (ĐH FPT Đà Nẵng) muốn nhắn gửi đến các thí sinh tham gia cuộc thi FPT Edu ResFes 2021. Với bề dày kinh nghiệm cùng bảng thành tích "khủng" trong sự nghiệp nghiên cứu khoa học, những chia sẻ của thầy Trí trong cuộc trò chuyện dưới đây sẽ giúp HSSV tháo gỡ được nhiều vấn đề khúc mắc trong quá trình làm nghiên cứu. 

FPT Edu ResFes: Cảm ơn thầy Trí đã nhận lời chia sẻ cùng FPT Edu ResFes 2021. Đầu tiên, thầy có thể cho biết cần những yếu tố nào để tạo nên sự thành công của một hoạt động NCKH sinh viên?

Thầy Nguyễn Gia Trí: Nói đến NCKH ngày nay, chúng ta thường nhắc đến một là những công bố khoa học, hoặc hai là những sản phẩm ứng dụng (sản phẩm phục vụ cho tổ chức, hoặc những thứ có thể bán được, tạo doanh thu, tạo lợi nhuận). Trở lại thời điểm cách đây 100-200 năm, những nhà bác học, nhà khoa học thời đó tiếp cận với NCKH như là một trò chơi, một đam mê riêng của bản thân. Với một hoạt động hay một cuộc thi NCKH trong sinh viên, thầy mong muốn các em SV tiếp cận với NCKH như những nhà khoa học ở thế kỷ trước. Các cuộc thi NCKH cần phải giữ gìn được một phần mơ mộng và tự do để thu hút SV vào nghiên cứu, đồng thời khuyến khích SV đến với hoạt động nghiên cứu như là một trải nghiệm, một trò chơi đơn thuần, bởi vì trò chơi tạo ra hứng thú, hứng thú tạo ra động lực, động lực tạo ra kết quả tốt.

FPT Edu ResFes: Vậy với một đề bài mở như cuộc thi năm nay, thầy có gợi ý nào cho các đội thi khi chọn đề tài, làm sao để tránh đi sai đường, lạc hướng?

Thầy Nguyễn Gia Trí: Như tên của chủ đề ResFes 2021 “Từ nghiên cứu khoa học đến đổi mới sáng tạo”, vấn đề đổi mới và sáng tạo được đặt lên hàng đầu. Các đề tài sẽ không bị bó buộc hay phải theo một đường hướng cụ thể, ban tổ chức khuyến khích các em sinh viên được tự do sáng tạo mọi ý tưởng trong phạm vi chuyên ngành.

FPT Edu ResFes: Theo thầy, khó khăn lớn nhất nào gây trở ngại cho các nhóm SV khi tham gia NCKH?

Thầy Nguyễn Gia Trí: Bí ý tưởng và không rõ điểm xuất phát, có lẽ là yếu điểm chung tạo lực cản cho nhiều nhóm SV khi muốn bắt tay vào nghiên cứu. Việc các em cần làm là ghi chép lại những ý tưởng xuất hiện bất chợt, những ý tưởng bỗng dưng lóe sáng thoáng qua trong suy nghĩ. Đó không phải là những ý tưởng không mời mà đến, mà nó thực sự đã định hình và nằm sẵn trong đầu, chỉ đợi ngày các em kích hoạt. Ngoài ra, để có được ý tưởng có tính thực tế, các em cần trau dồi, cập nhật, mở rộng kiến thức, và cũng cần tìm hiểu chuyên sâu về lĩnh vực các em thực sự quan tâm. Có một ý tưởng đúng đắn chính là bước khởi đầu hoàn hảo để các em bắt tay vào hành trình NCKH.

FPT Edu ResFes: Nhiều bạn SV năm nhất muốn tham gia cuộc thi nhưng còn e ngại vì thiếu kỹ năng và kinh nghiệm. Với những trường hợp đó, các bạn có thể tiếp cận hoạt động NCKH bằng cách nào thưa thầy?

Thầy Nguyễn Gia Trí: SV đã học chuyên ngành sẽ có kiến thức nền tảng và những lợi thế nhất định để tham gia NCKH. Với SV năm nhất, các em sẽ gặp nhiều bất lợi, tuy nhiên như đã đề cập trước đó, các em hãy tiếp cận NCKH như một trò chơi. Mỗi trò chơi đều có nhiều cấp độ, các em hãy lựa chọn cấp độ phù hợp với bản thân. Chỉ cần các em có hứng thú, có đam mê, thì việc thực hiện và hoàn thành một đề tài nào đó ở mức độ phù hợp là nằm trong tầm tay của các em. Hoặc một cách khôn khéo hơn, SV năm nhất nên kết nối và xin gia nhập vào các nhóm SV năm 2-3, các em vừa được tham gia công việc nghiên cứu, lại vừa được các anh chị dìu dắt, một mũi tên trúng hai đích.

FPT Edu ResFes: Làm sao để có thể lọc ra được những tài liệu phù hợp cho đề tài của mình trong khối lượng tài liệu tham khảo khổng lồ ạ?

Thầy Nguyễn Gia Trí: Đây là một câu hỏi hay, việc chuẩn bị tài liệu tham khảo trong giai đoạn ban đầu sẽ giúp ích rất nhiều trong việc tạo cơ sở để các nhóm tìm hiểu và lựa chọn một phương pháp nghiên cứu phù hợp với đề tài. Thời nay, SV có thể tiếp cận được nguồn tài liệu khổng lồ từ Internet, thông qua các thể loại báo chí, trang tin, hay các loại tài liệu như bài báo khoa học, sách chuyên khảo,… Để chọn được tài liệu phù hợp, các em cần chú ý những điểm sau: tầm tìm kiếm đủ rộng để bao quát hết phạm vi của đề tài, sau đó chọn lọc những tài liệu có mức độ đủ sâu về chủ đề nghiên cứu, ngoài ra nên chọn các loại tài liệu mới nhất và không bị quá lạc hậu hay lỗi thời so với kiến thức hiện tại.

FPT Edu ResFes: Thuyết trình là một thử thách "khó nhằn" tại cuộc thi FPT Edu ResFes, thầy có thể chia sẻ một vài bí quyết để các thí sinh tự tin hơn trong phần thi này được không ạ?

Thầy Nguyễn Gia Trí: Thuyết trình đề tài giúp nhóm chia sẻ tầm nhìn cũng như kết quả mà nhóm đã đạt được, và cũng là cơ hội để nhóm mô tả và chỉ rõ thêm những vấn đề mà bản báo cáo chưa thể hiện rõ. Để có một phần thuyết trình thật tốt, ngoài việc cần phải chuẩn bị kỹ lưỡng slide và nội dung trình bày, SV cần hiểu rõ những gì mà người nghe mong muốn. Đầu tiên là những vấn đề “không nên”: không đọc nội dung trên slide, không nói quá nhanh hay nói đều đều, không giải quyết được mối quan tâm của người nghe mà chỉ nhìn mọi thứ theo quan điểm cá nhân của nhóm. Thứ hai là những vấn đề “nên có”: chuẩn bị mọi thứ từ tác phong cho đến nội dung sao cho chuyên nghiệp và đáng tin cậy, trình bày một cách nhiệt huyết nhất có thể, đi kèm với đó là sự thân thiện, tạo một số điểm nhấn gây tò mò, chú ý cho người nghe, và đặc biệt, chuẩn bị một vài câu thoại hài hước liên quan đến đề tài sẽ góp phần tạo thiện cảm từ ban giám khảo.

FPT Edu ResFes: Các đội vô địch FPT Edu ResFes mùa trước đều công nhận rằng một trong những bí kíp thành công của họ đó là nhờ có được mentor giỏi và tận tâm. Tuy nhiên, từ vị trí một mentor, theo thầy thì các mentee cũng cần phải có những yếu tố gì thì mới đi đường dài trong cuộc thi này được ạ?

Thầy Nguyễn Gia Trí: “Muốn đi xa hãy đi cùng nhau, muốn thành công hãy đi cùng đồng đội”, teamwork và sự đồng lòng của các thành viên là yếu tố quan trọng để đưa nhóm đi xa nhất có thể. Bên cạnh đó, “tôn trọng, tin tưởng, gắn kết, gương mẫu, và trách nhiệm”, sự tổng hòa của các yếu tố này sẽ tạo thành sức mạnh cho nhóm vượt qua mọi trở ngại để đi đến hết hành trình.

FPT Edu ResFes: Thầy có thể bật mí một số nội dung thầy sẽ chia sẻ trong buổi workshop hướng dẫn NCKH tổ chức vào ngày 9/8 tới được không ạ?

Thầy Nguyễn Gia Trí: Workshop tới đây có chủ đề “Hiểu đúng về NCKH - Hướng dẫn cách thức trình bày báo cáo/bài báo khoa học”. Đầu tiên, trong workshop này, thầy muốn truyền tải đến SV thông điệp rằng “NCKH hoàn toàn không xa vời, mà cùng với khởi nghiệp đều có chung mối quan tâm và cách nhìn, nhìn về quá khứ, nhìn hiện tại, và nhìn tới tương lai.” NCKH chính là hoạt động nền tảng, một trải nghiệm giúp SV phát triển tư duy giải quyết vấn đề, khơi dậy đam mê sáng tạo, và tinh thần khởi nghiệp. Workshop cũng sẽ hướng dẫn các em lên ý tưởng, lập kế hoạch thực hiện một đề tài khoa học, hướng dẫn các em trình bày bài báo/báo cáo khoa học, và chuẩn bị slide báo cáo thuyết trình.

FPT Edu ResFes: Một câu cuối cùng, thầy có thể đưa một lời khuyên ngắn đến các team tham gia FPT Edu ResFes năm nay được không ạ?

Thầy Nguyễn Gia Trí: Một câu ngắn gọn “Ý tưởng đúng đắn chắc chắn thành công!”. Chúc các em thực hiện được những ý tưởng NCKH thiết thực.

Cảm ơn thầy Trí một lần nữa vì đã dành thời gian chia sẻ cùng FPT Edu ResFes 2021.

- HSSV FPT Edu đăng ký tham gia cuộc thi tại: https://bit.ly/Resfes2021

- HSSV trường ngoài FPT Edu đăng ký tham gia cuộc thi tại: https://bit.ly/Resfes21-InvitedTeams 

Linh Phương
Tổ chức Giáo dục FPT - fpt.edu.vn