Phân biệt trường học trải nghiệm với những khái niệm dễ gây nhầm lẫn

Trường học trải nghiệm dễ bị nhầm lẫn với trải nghiệm phương pháp học tập, kinh nghiệm học tập… Khác biệt cơ bản giữa những khái niệm này là trường học trải nghiệm có hệ thống trải nghiệm phong phú giúp người học tự trang bị kỹ năng sống và năng lực đối diện với cuộc sống thay vì chỉ tập trung vào việc học kiến thức sách vở.

Phát triển phong phú kỹ năng sống

Thông thường, học sinh, sinh viên và cả phụ huynh quan tâm tới những trải nghiệm mang lại kết quả học tập tốt. Tuy nhiên, thời gian gần đây, khái niệm “trường học trải nghiệm” xuất hiện, dần tác động đến tư duy này. Trường học trải nghiệm là nơi lấy trải nghiệm của người học làm yếu tố trọng tâm. Nó vừa có tính mới, tính khác biệt so với trường học truyền thống, nơi việc học kiến thức được đánh giá quan trọng nhất, vừa mang tính truyền cảm hứng hơn so với trường học trực tuyến nơi người học chỉ tương tác với máy móc và Internet. 

Tại trường học trải nghiệm, học sinh và sinh viên sẽ được tiếp cận với một hệ thống các nhóm hoạt động làm giàu trải nghiệm đời sinh viên cho người học. Có thể kể đến các nhóm trải nghiệm điển hình như trải nghiệm công nghệ, trải nghiệm văn hóa Việt Nam và Á Đông, trải nghiệm xu thế xã hội & văn hoá tương lai, trải nghiệm kỹ năng lãnh đạo, trải nghiệm hệ thống kỹ năng thế kỷ mới, trải nghiệm thế giới đa văn hoá… là những nhóm chính, triển khai được dưới nhiều hình thức. Yếu tố mà trường học trải nghiệm nhấn mạnh đó là sự chủ động dấn thân, dám thử thách, khám phá những điều người học chưa bao giờ làm, thích ứng với điều kiện biến đổi của một thế giới thay đổi nhanh và không ngừng tiến lên. Những kỹ năng sống này có thể được người học vận dụng vào việc làm, cuộc sống thực tế để vượt qua trở ngại, đạt tới thành công. Ngoài ra, có được trải nghiệm sống phong phú, bản thân học sinh, sinh viên cũng sẽ hiểu rõ về bản thân và có khả năng tự xây dựng tương lai cho mình.

Trong các đơn vị giáo dục tại Việt Nam hiện giờ, FPT Edu hiện là tổ chức giáo vận hành theo mô hình trường học trải nghiệm này. Học sinh, sinh viên được tham gia các hoạt động trải nghiệm trải rộng trên 6 nhóm trải nghiệm cốt lõi. Người học được chủ động thử thách trong nhiều tình huống thực tế được sắp xếp theo hệ thống chặt chẽ phù hợp với mức độ phát triển của người học qua từng giai đoạn học tập. 

Giữa bối cảnh học kiến thức sách vở có thể học được mọi lúc mọi nơi nhờ tri thức vô tận trên Internet, trường học trải nghiệm được lòng người học và phụ huynh nhờ tính thiết yếu không thể thay thế cho công dân 4.0 tương lai. 

Tập trung bồi đắp kiến thức cơ bản

Trải nghiệm phương pháp học tập hay kinh nghiệm học tập từ lâu đã là mối quan tâm chung của học sinh, sinh viên thậm chí phụ huynh các em. Tìm kiếm trên trang tìm kiếm phổ biến nhất hiện nay với các từ khóa này, hàng trăm nghìn kết quả trả về trong chưa đến vài giây cho thấy lượng thông tin về các nội dung này rất lớn. Đồng thời, nhiều chia sẻ về định nghĩa trải nghiệm phương pháp học tập hay kinh nghiệm học tập được đưa ra khác nhau.

Trải nghiệm phương pháp học tập có thể hiểu cơ bản là tự thực hiện hoặc được chứng kiến, cảm nhận quá trình thực hiện một cách học mới. Kinh nghiệm học tập là những gì người học đúc rút lại từ trải nghiệm quá khứ. Cả hai khái niệm này đều tập trung nói về việc tìm hiểu, khám phá kiến thức khoa học hàn lâm. Trải nghiệm phương pháp học tập, kinh nghiệm học tập… được sử dụng và phổ biến trong mô hình trường học truyền thống. 

Học sinh, sinh viên hẳn đã quen thuộc với các loại hình trải nghiệm phương pháp học tập mới như phương pháp bàn tay nặn bột, giáo dục sáng tạo, phương pháp STEM… được các trường phổ thông, đại học truyền thống áp dụng những năm qua. Nhiều người học đã từng ít nhất một lần tìm kiếm để học hỏi kinh nghiệm học tập từ các thủ khoa đại học, học sinh giỏi quốc gia và quốc tế hay tự chia sẻ kinh nghiệm của mình đến bạn bè. 

Tập trung vào yếu tố học tập kiến thức hàn lâm, những khái niệm trải nghiệm phương pháp học tập hay kinh nghiệm học tập phần nào không còn hấp dẫn khi mà trường học trên Internet phủ sóng khắp nơi, dễ dàng có thể tìm thấy các cách thức học tập mới mà không nhất thiết phải đến trường học thực tế. 

Trường học trải nghiệm hay trải nghiệm phương pháp học tập, kinh nghiệm học tập nhấn mạnh đến một yếu tố trong quá trình người học bồi dưỡng bản thân. Hiểu được sự khác biệt giữa các khái niệm, học sinh và sinh viên sẽ có cách tận dụng ưu điểm của mỗi loại hình trong các môi trường giáo dục khác nhau.

Ngọc Trâm

Tổ chức Giáo dục FPT - fpt.edu.vn